ครั้งนั้นสมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชากร ได้ทรงฟังก็สโมสรโสมนัสปรีดา มีพระราช-
โองการตรัสว่า กลฺโลสิ สธุสะ พระผู้เป็นเจ้าวิสัชนาปัญหานี้โยมสิ้นสงสัยในกาลบัดนี้
สังขารชายนปัญหา คำรบ 4 จบเท่านี้

ภวันตานัง สังขารานัง ชานนปัญหา ที่ 5

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมิทราธิบดี มีพระราชโองการถามอรรถปัญหาอื่นอีกเล่า
ว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้เป็นเจ้า เกจิ สงฺขารา อันว่าสังขารธรรมบางเหล่าที่
มิได้มี และสังขารบางเหล่าที่มิได้มีนั้น ชายนฺติ ย่อมบังเกิดขึ้นอย่างนี้มีบ้างหรือหามิได้
พระนาคเสนวิสัชนาแก้ไขว่า ขอถวายพระพร มีอยู่
เออ โยมจะใคร่รู้ว่า อย่างไรกระนั้น พระผู้เป็นเจ้า
อ้อ ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร ปานประดุจราชฐานไม่มี มหาบพิตรจะ
สถิตนั่งที่ไหน
พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นกษัตริย์จึงตรัสว่า ถ้าหาราชฐานไม่ โยมก็ไม่มีที่นั่งนั่นแหละซิ
ผู้เป็นเจ้า
พระนาคเสนจึงเปรียบว่า ประการหนึ่ง ธรรมดาว่าไม้ก็เกิดในป่า มตฺติกา ดินเล่าก็มีอยู่
กับปฐพี คนทั้งหลายนี้จึงขุดเอาดินมาทำเป็นพื้นราชฐาน จึงเอาไม้ในป่ามาทำเป็นเสาเป็นฝา
เป็นหลังคาราชฐาน ก็ปูกระดานพื้นที่รื่บราบเป็นอันดี เดิมนิเวศน์สถานยังไม่มี ก็มีขึ้นด้วย
คนกระทำฉันใด ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภาร สังขารบางเหล่าที่ไม่มีก็มีขึ้นเหมือน
ินิเวศน์สถานอันมิได้มีแล้วคนกระทำให้มีขึ้นนั้น
พระเจ้ากรุงมิลินท์ผู้เป็นปิ่นมไหศวรรย์ จึงมีพระราชโองการตรัสว่า นิมนต์พระผู้เป็น
เจ้ากระทำอุปมาให้ยิ่งกว่านี้
พระนาคเสนจึงมีเถรวาจาอุปมาต่อไปว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราช-
สมภาร ปานประหนึ่งว่าพืชทั้งหลายอันงอกขึ้นในแผ่นดินเดิมนั้นน้อย ครั้นต่อมาก็โตใหญ่เป็น
ใบเป็นดอกออกผลเป็นต้นใหญ่ ครั้นต่อมาก็ตายไปไม่มี ครั้นต่อมากลับมีขึ้น ฉันใดก็ดี สัง